VẤN ĐỀ THỊ LỰC: TRẺ EM CÓ THỂ NHÌN THẤY BAO XA?

Đôi mắt khỏe mạnh và thị lực tốt đóng một vai trò quan trọng trong sự phát triển của trẻ. Tầm nhìn của trẻ trở nên tốt hơn theo thời gian. Sự cải thiện tầm nhìn này là cần thiết để trẻ có thể khám phá thế giới đầy đủ hơn và bắt đầu đến trường.

1. Trẻ sơ sinh có thể nhìn bao xa?

Trẻ sơ sinh có thể nhìn xa khoảng 8 đến 15 inch (tương đương 20-38 cm) chỉ đủ xa để nhìn rõ khuôn mặt của người đang bế bé.

Khi mới sinh, trẻ sơ sinh không thể nhìn tốt như người lớn, đôi mắt và hệ thống thị giác của trẻ chưa phát triển đầy đủ. Nhưng thị lực của bé được cải thiện đáng kể trong vài tháng đầu đời. Không phải mọi đứa trẻ đều phát triển giống nhau và một số trẻ có thể đạt được những mốc phát triển nhất định ở các thời điểm khác nhau.

Một số cột mốc cần lưu ý với sự phát triển thị lực ở trẻ nhỏ:

1.1. Trẻ sơ sinh đến 4 tháng tuổi

Khi mới sinh, thị giác của trẻ khá kém, mặc dù bé có thể nhận ra ánh sáng, hình dạng và chuyển động. Trẻ sơ sinh chỉ có thể nhìn xa khoảng 8 đến 15 inch (tương đương 20-38 cm) chỉ đủ xa để nhìn rõ khuôn mặt của người đang bế bé. Nói cách khác, khuôn mặt của bạn là điều thú vị nhất đối với bé ở độ tuổi này. Vì vậy, hãy dành nhiều thời gian để bạn và bé có thể ngắm nhìn nhau.

Hãy dành nhiều thời gian để bạn và bé có thể ngắm nhìn nhau

Trong những tháng đầu đời, đôi mắt trẻ bắt đầu hoạt động cùng nhau và thị lực được cải thiện nhanh chóng. Sự phối hợp giữa mắt và tay bắt đầu phát triển khi trẻ sơ sinh bắt đầu theo dõi các vật thể chuyển động bằng mắt và dùng tay với lấy chúng. Khi trẻ được 8 tuần tuổi, trẻ sơ sinh sẽ dễ dàng tập trung hơn khi nhìn vào khuôn mặt của cha mẹ hay những người khác đang ở gần.

Khi được 1-2 tháng tuổi, bé sẽ học cách tập trung cả 2 mắt và có thể theo dõi một đối tượng chuyển động sang trái, sang phải, mặc dù có thể bé đã làm được điều này trong một thời gian ngắn kể từ khi sinh ra.

1.2. Trẻ từ 5-8 tháng tuổi

Khi bé vượt qua mốc 5 tháng tuổi, bé sẽ giỏi hơn trong việc phát hiện ra những món đồ rất nhỏ và sẽ bắt đầu phân biệt được sự khác biệt giữa các loại phấn màu. Đến 8 tháng, thị lực của bé đã đủ tốt để nhận biết mọi người và các đồ vật trong phòng.

Đến 8 tháng, thị lực của bé đã đủ tốt để nhận biết mọi người và các đồ vật trong phòng

Trong những tháng này, khả năng kiểm soát chuyển động của mắt và kỹ năng phối hợp giữa mắt và cơ thể của trẻ tiếp tục được cải thiện.

Trẻ bắt đầu nhận thức được chiều sâu của không gian, là khả năng phán đoán xem các đối tượng ở gần hay ở xa hơn các đối tượng khác, điều này không có khi trẻ mới sinh. Phải đến khoảng tháng thứ 5, hai mắt mới có khả năng làm việc cùng nhau để tạo thành cái nhìn ba chiều về thế giới và bắt đầu nhìn theo chiều sâu.

Hầu hết trẻ sơ sinh bắt đầu biết bò vào khoảng 8 tháng tuổi, điều này giúp phát triển hơn giữa mắt, tay, chân và cơ thể. Những đứa trẻ mới biết đi những không biết bò có thể không học cách sử dụng 2 mắt của chúng với nhau như những đứa trẻ bò nhiều.

1.3. Trẻ từ 9-12 tháng tuổi

Vào khoảng 9 tháng tuổi, trẻ bắt đầu tự đứng lên. Khi được 10 tháng tuổi, bé có thể cầm nắm đồ vật bằng ngón cái và ngón trỏ.

Khi được 10 tháng, bé có thể cầm nắm đồ vật bằng ngón cái và ngón trỏ

Đến 12 tháng tuổi, hầu hết trẻ sơ sinh sẽ biết bò và cố gắng bước đi. Cha mẹ nên khuyến khích trẻ tập bò hơn là tập đi trước để giúp trẻ phát triển khả năng phối hợp tay mắt tốt hơn. Trẻ ở độ tuổi này có thể đánh giá khoảng cách khá tốt và ném đồ vật một cách chính xác.

1.4. Trẻ từ 1-2 tuổi

Đến 2 tuổi, sự phối hợp giữa mắt và tay và nhận thức chiều sâu của trẻ được phát triển tốt.

Trẻ em ở độ tuổi này rất quan tâm đến việc khám phá môi trường của chúng, trẻ sẽ sử dụng mắt để nhìn và tai để lắng nghe. Trẻ có thể nhận ra các đồ vật và hình ảnh quen thuộc trong sách và có thể viết nguệch ngoạc bằng bút màu hoặc bút chì.

2. Dấu hiệu nhận biết các vấn đề về mắt và thị lực của trẻ

Sự hiện diện các vấn đề về mắt và thị lực ở trẻ sơ sinh rất hiếm khi xảy ra. Hầu hết trẻ sơ sinh bắt đầu cuộc sống với đôi mắt khỏe mạnh và phát triển khả năng thị giác mà không gặp khó khăn gì. Nhưng đôi khi, các vấn đề về thị lực và sức khỏe của mắt có thể phát triển. Cha mẹ cần để ý các dấu hiệu sau đây, chúng có thể là biểu hiện của các vấn đề về mắt và thị lực ở trẻ báo hiệu trẻ cần được thăm khám sớm:
- Chảy nước mắt nhiều có thể do ống dẫn nước mắt bị tắc.
- Mí mắt đỏ hoặc có nhiều dử mắt có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng mắt.
- Đảo mắt liên tục có thể là báo hiệu vấn đề kiểm soát cơ mắt.
- Quá nhạy cảm với ánh sáng có thể do áp lực trong mắt tăng cao.
- Sự xuất hiện của một đồng tử màu trắng có thể cho thấy sự xuất hiện của ung thư mắt.
Sự xuất hiện của bất kỳ dấu hiện nào trong số các dấu hiệu này đồng nghĩa với việc bạn cần đưa trẻ đi khám ngay.

3. Cha mẹ có thể làm gì để giúp thị lực của trẻ phát triển

Có rất nhiều điều cha mẹ có thể làm để giúp thị lực của bé phát triển đúng cách. Sau đây là một số ví dụ về các hoạt động phù hợp với từng lứa tuổi có thể hỗ trợ phát triển thị lực của trẻ.

3.1. Đối với trẻ sơ sinh đến 4 tháng tuổi 

- Sử dụng đèn ngủ hoặc đèn mờ khác trong phòng của em bé.

- Thay đổi vị trí cũi thường xuyên và thay đổi vị trí của trẻ trong đó.

- Giữ đồ chơi có thể tiếp cận và nằm trong tầm nhìn của bé, khoảng 8 đến 12 inch.

- Nói chuyện với bé khi bạn đi xung quanh phòng.

- Thay đổi luân phiên vị trí cho trẻ bú từ bên trái qua bên phải và ngược lại.

Thay đổi vị trí cũi và vị trí nằm của trẻ thường xuyên

3.2. Đối với trẻ từ 5 đến 8 tháng tuổi

- Treo một thiết bị di động, cũi tập thể dục hoặc các đồ vật khác nhau trên cũi để bé nắm, kéo và đá.
- Cho bé nhiều thời gian để chơi và khám phá trên sàn nhà.
- Cung cấp các khối nhựa hoặc gỗ mà trẻ có thể cầm trên tay.
- Chơi các trò chơi, di chuyển bàn tay của bé theo các chuyển động khi nói to các từ liên quan.

3.3. Đối với trẻ từ 9 đến 12 tháng tuổi

- Chơi trò trốn tìm với đồ chơi hoặc khuôn mặt của bạn để giúp bé phát triển trí nhớ thị giác.
- Gọi tên đồ vật khi trò chuyện để khuyến khích sự liên kết từ ngữ và kỹ năng phát triển vốn từ vựng của bé.
- Khuyến khích trẻ bò và leo trèo.

Dành thời gian trò chuyện với bé

3.4. Đối với trẻ từ 1 đến 2 tuổi

- Lăn qua lăn lại một quả bóng để giúp bé theo dõi đồ vật bằng mắt.
- Cho trẻ chơi các khối xây dựng và bóng với đủ hình dạng và kích cỡ để tăng cường kỹ năng vận động và phân biệt kích thước đồ vật.
- Đọc hoặc kể chuyện để kích thích khả năng hình dung của trẻ và tạo tiền đề cho việc học và kỹ năng đọc sau này.

Nguồn: WebMD, Vinmec

---