TẬT CẮN MÔI, CẮN MÓNG TAY: NHIỀU HƠN LÀ MỘT THÓI QUEN XẤU

Các hành động như đang bị thôi thúc một cách dữ dội: cắn, xé hoặc gỡ da môi, móng tay hay da tay, v.v… được gọi chung là những hành vi lặp đi lặp lại tập trung trên cơ thể (Body-focused repetitive behavior – BFRB). Ước chừng cứ 20 người, thì sẽ có 1 người gặp tình trạng này. Thông thường chúng sẽ bị bỏ qua như một thói quen xấu, nhất là với những trường hợp chỉ xảy ra với tần suất khá thấp và không gây ảnh hưởng mấy đến cơ thể. BFRB có một số triệu chứng giống với Rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD), nên thường gây nhầm lẫn. Bạn cũng cần phân biệt BFRB với các hành vi tự ngược đãi bản thân, như cắt vào tay chân hay cào cấu cơ thể.

Nguyên nhân nào khiến một người gặp chứng BFRB này?

Các nhà khoa học vẫn đang tìm ra lời giải cho câu hỏi này, và gen có thể là một trong những nguyên nhân đó. Nếu trong gia đình bạn có người bị BFRB, bạn cũng có khả năng sẽ gặp tình trạng tương tự như thế. Ngoài ra, tính cách, căng thẳng bạn đang phải đối mặt trong cuộc sống, thuở ấu thơ hay thậm chí tuổi tác cũng đóng vai trò rất quan trọng. Thường thì tình trạng này sẽ thường gặp ở phụ nữ hơn đàn ông.

Các chứng BFRB cụ thể

Ghiền nặn, gãi da

Nếu bạn không thể ngăn bản thân cứ liên tục nặn mụn, nhọt, lớp vảy hay vết sưng tấy trên da, thậm chí trên cả làn da khỏe mạnh thì bạn có thể đang gặp chứng ghiền nặn, gãi da (hay thỉnh thoảng còn được gọi là rối loạn tổn thương da). Các bác sĩ hiện vẫn chưa biết điều gì đã gây nên tình trạng này, nhưng hầu hết nó thường gặp ở những người bị rối loạn ám ảnh cưỡng chế.

Việc dán băng cá nhân lên các ngón tay hoặc sử dụng con quay giảm căng thẳng (fidget spinner) có thể giúp bạn hạn chế được những hành vi này.

(Ảnh minh họa: iStock)

Thói gặm móng

Đây có lẽ là một hành vi rất phổ biến: cắn (hay gặm) móng tay. Có khoảng 30% người có thói quen xấu này và một số còn không nhận thức được điều mình đang làm. Ngoài việc có thể gây tổn thương đến da và móng tay, thói gặm móng còn có thể gây ảnh hưởng đến răng của bạn và dẫn đến nhiễm trùng. Việc cắt móng tay ngắn lại, hoặc sử dụng lớp sơn móng có vị đắng có thể giúp bạn hạn chế và kiểm soát được hành vi này.

Xem thêm: ONYFU - Dung dịch dùng ngoài trị nấm tay chân

Thói quen cắn mặt bên trong má

Những người gặp tình trạng BFRB này không thể ngăn bản thân cắn phần bên trong miệng mình. Nếu để tình trạng này tiếp diễn trong một thời gian dài, có thể gây sưng tấy và tạo các vết loét. Lớp niêm mạc bên trong miệng của bạn cũng có thể bắt đầu cảm thấy gồ ghề, khiến bạn cứ muốn nhai cắn nhiều hơn. Vì mọi người thường làm điều này để tự xoa dịu bản thân, nên việc tìm hay thay thế bằng các hành động khác: chẳng hạn như nhai kẹo cao su, cũng có thể mang lại cho bạn cảm giác tương tự nhưng vô hại hơn.

Thói quen cắn mặt bên trong môi

Đây là khi bạn muốn nhai, cắn hoặc mút phần bên trong môi của mình. Sau một khoảng thời gian, điều này có thể làm cho các tế bào da trên môi của bạn bị bong ra và tạo một mảng thô ráp màu trắng, xám hoặc vàng. Đeo “miếng đệm môi” - một thiết bị giúp giữ răng dưới cách xa môi có thể giúp ngăn cản được hành vi này. Liệu pháp trò chuyện cũng có thể giúp bạn giải quyết được những cảm xúc đứng sau hành vi BFRB này.

Xem thêm: MANGINO VIM 30ml - Dung dịch dùng ngoài da kháng khuẩn

Thói quen cắn mặt bên của lưỡi

Một số người có hành vi hay cắn, hoặc nhai hai mặt bên của lưỡi. Điều này phổ biến hơn bạn nghĩ và thường do căng thẳng gây ra. Nha sĩ có thể đề nghị bạn đeo một miếng bảo vệ miệng đặc biệt để che răng và bảo vệ lưỡi của bạn. Bạn cũng có thể nói chuyện với bác sĩ về những cách để kiểm soát căng thẳng của mình tốt hơn.

Thói ăn da

Đây là khi bạn nhai da của bạn, sau đó ăn nó hoặc lớp vảy. Căng thẳng và lo lắng có thể là nguyên nhân gây nên tình trạng này, bởi một thứ gì đó cảm thấy trên da cũng có thể khiến bạn khó chịu. Một số người thấy rằng họ có thể loại bỏ chứng BFRB này bằng từng bước nhỏ. Ví dụ như chọn một vùng nhỏ (như ngón tay cái của bạn) để ngừng nhai. Sau đó chuyển hướng thành các móng tay khác và cứ thế tuần tự.

(Ảnh minh họa: iStock)

Thói ngoáy mũi

Nếu bạn ngoáy mũi nhiều đến mức ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày thì có thể bạn đã mắc thói ngoáy mũi. Trong một số trường hợp, một người có thể dành hàng giờ mỗi ngày chỉ để làm sạch mũi. Những người mắc chứng BFRB này cũng có nhiều khả năng mắc bệnh khác, như ngoáy da hoặc cắn móng tay. Hãy cố gắng để ý mỗi khi bạn muốn ngoáy mũi và viết ra cảm giác của bạn vào lúc đó. Điều này có thể giúp bạn tìm ra các yếu tố gây nên tình trạng này và nên làm gì với chúng.

Chứng nghiện giật tóc

Một số người có hành vi giật tóc khỏi đầu, lông mi, lông mày hoặc các bộ phận khác trên cơ thể. Lo lắng hoặc buồn chán có thể gây nên tình trạng này và trong một số trường hợp, họ còn không nhận thức được hành động của mình. Chứng nghiện giật tóc thường bắt đầu từ 10 đến 13 tuổi và có thể là một vấn đề đối với cuộc sống thường ngày. Bạn có thể thử thay thế bằng một thói quen khác lành mạnh hơn như đan len để các ngón tay luôn bận rộn.

Xem thêm: HÀ THỦ Ô KA - Cải thiện râu tóc, đẹp da

Chứng nghiện ăn tóc

Có khoảng 20% số người có thói nghiện giật tóc sẽ ăn luôn tóc. Một số người sẽ gặm phần ngọn, trong khi số còn lại thì ở cả búi tóc. Ở các trường hợp hiếm gặp nhất, có người còn ăn cả tóc người khác hoặc lông của các loài động vật. Nếu bạn nuốt một số lượng tóc lớn, chúng có thể tạo thành các khối tóc bên trong dạ dày. Điều này có thể gây nguy hiểm tính mạng nếu chúng không được lấy ra.

(Ảnh minh họa: Unsplash)

Chứng nghiện ăn lông

Cắn tóc là phần nền của chứng BFRB này. Vì thật khó để nhai phần tóc dính vào da đầ, nên hầu hết mọi người sẽ gặm các phần khác trên cơ thể của họ. Giống như tất cả các BFRB, cảm giác tiêu cực có thể là nguyên nhân gây ra tình trạng này. Thế nên việc thay đổi sang các thói quen khác như nhai kẹo cao su, ngậm kẹo bạc hà hoặc cắn hạt hướng dương có thể giúp ích cho tình trạng này.

Chứng nghiện cạo lông

Nếu bạn mắc phải chứng BFRB này, bạn sẽ có xu hướng muốn loại bỏ các lớp lông trên cơ thể mình. Bạn có thể cắt hoặc cao các lớp lông tay, lông chân, lông mày hoặc các phần khác trên cơ thể. Giống như chứng giật tóc, đây là một loại tình trạng rối loạn ám ảnh cưỡng chế và có lẽ về mặt tâm lý, bạn tin rằng với hành động như vậy có thể giúp bản thân loại bỏ được những suy nghĩ không mong muốn.

Nguồn: WebMD.

---