XU HƯỚNG ĂN CHAY TRONG THỜI HIỆN ĐẠI

Xu hướng ăn chay hiện đang là xu hướng của một lối sống hiện đại, hướng đến sức khỏe và lợi ích môi trường bên cạnh việc hướng đến đạo đức, tâm hồn thanh tịnh. 

Một số xu hướng ăn chay hiện nay

Chế độ ăn chay dựa trên thực vật

Một trong những cách giúp cải thiện sức khỏe, ngăn ngừa xuất hiện các bệnh mãn tính và tăng năng lượng tích cực cho cơ thể là áp dụng một chế độ ăn uống lành mạnh, hay hiện nay là xu hướng ăn chay với chế độ dựa trên thực vật.

Chế độ ăn chay dựa trên thực vật được áp dụng với nguyên tắc “thực phẩm toàn phần” và “dựa trên thực vật”: có nghĩa với chế độ này, thực phẩm sử dụng có nguồn gốc từ thực vật và không có thành phần động vật như thịt, sữa, trứng hoặc mật ong; thực phẩm không qua chế biến quá nhiều và ưu tiên sử dụng thành phần nguyên chất trong chế độ ăn. 

Các loại thực phẩm chính của xu hướng ăn chay với chế độ ăn dựa trên thực vật bao gồm bất kỳ các loại trái cây, rau củ, ngũ cốc nguyên hạt và các loại đậu.

Ngoài ra, còn một số thực phẩm khác có thể dùng trong xu hướng ăn chay với chế độ ăn chay dựa trên thực vật như các loại hạt, quả bơm đậu phụ, bột ngũ cốc nguyên hạt, bánh mì và sữa có nguồn gốc từ thực vật. Tuy nhiên những loại thực phẩm này sẽ có nhiều calo hơn so với những thực phẩm được kể phía trên, do đó, nếu có dùng hãy dùng với lượng vừa phải.

Chế độ ăn chay linh hoạt

Với chế độ ăn chay không cần tính toán nghiêm ngặt lượng calo tiêu thụ cũng như linh hoạt thưởng thức các thực phẩm từ thịt thì việc áp dụng chế độ ăn chay linh hoạt là phù hợp với bạn đấy.

Chế độ ăn kiêng linh hoạt được liệt kê trong Bảng xếp hạng chế độ ăn kiêng tốt nhất của US News là chế độ ăn kiêng tốt nhất số đứng ở vị trí số 2. Xu hướng ăn chay này được xếp hạng cao bởi vì đây là một cách ăn uống đơn giản, lành mạnh và đơn giản.

Nếu như bạn cảm thấy việc ăn chay chưa hấp dẫn được bạn thì đây sẽ là chế độ giúp bạn vừa có thể cung cấp thực phẩm theo chế độ ăn kiêng vừa có thể tiêu thụ các loại thực phẩm từ động vật để cung cấp đủ chất dinh dưỡng, tốt cho sức khỏe và tăng hương vị các bữa ăn của bạn. 

Tuy nhiên, mục tiêu tổng thể của xu hướng ăn chay theo chế độ ăn kiêng linh hoạt là ăn nhiều thực phẩm thực vật bổ dưỡng hơn và ít thịt hơn. Do đó, khi kết hợp thịt vào chế độ ăn uống của mình, bạn hãy chọn thịt bò, gà hoặc gà tây hữu cơ, thả rông, chăn nuôi trên đồng cỏ hoặc ăn cỏ và luôn chọn những miếng thịt nạc hơn để giảm thiểu lượng mỡ động vật dư thừa. 

Chế độ ăn kiêng linh hoạt là xu hướng ăn chay được xếp hạng cao (Ảnh minh họa: Pexels)

Chế độ ăn chay Keto

Xu hướng ăn chay theo chế độ ăn chay keto là một biến thể của chế độ ăn ketogenic (keto) kết hợp với lối sống ăn chay. Chế độ ăn keto tập trung vào việc tiêu thụ một lượng rất ít carbohydrate, tạo điều kiện cho cơ thể chuyển sang cháy chất béo làm nguồn năng lượng chính thay vì glucose từ carbohydrate.

Trong chế độ ăn chay keto sẽ loại bỏ thực phẩm động vật như thịt, cá, gia cầm và các sản phẩm động vật khác khỏi chế độ ăn uống. Thay vào đó, xu hướng ăn chay này chủ yếu là các nguồn thực phẩm từ thực vật giàu chất béo như dầu dừa, hạt chia, hạt lanh, hạt hướng dương, dầu ô-liu, các loại rau củ, trái cây có ít carbohydrate và các loại đậu.

Mục tiêu của chế độ ăn chay keto là đạt tình trạng ketosis, trong đó cơ thể cháy chất béo để sản xuất "chất ketone" để sử dụng làm nhiên liệu cho não và các cơ bắp. Để đạt được ketosis (là trạng thái cơ thể tạo ra các hợp chất gọi là chất ketone), xu hướng ăn chay theo chế độ ăn chay keto giới hạn lượng carbohydrate tiêu thụ hàng ngày, thường là khoảng 20-50g carbohydrate mỗi ngày.

Chế độ ăn chay keto có thể mang lại nhiều lợi ích như giảm cân, kiểm soát đường huyết, tăng cường năng lượng và cải thiện tình trạng sức khỏe tổng thể. Tuy nhiên, nó cũng đòi hỏi sự chú ý đến việc cân nhắc và cân bằng dinh dưỡng để đảm bảo cung cấp đủ chất dinh dưỡng cho cơ thể.

Lợi ích của các xu hướng ăn chay hiện nay

Với xu hướng ăn chay tập trung vào việc tiêu thụ ít chất béo động vật, đồng thời tăng cường sử dụng chất béo không bão hòa đơn và bão hòa đa không chứa cholesterol từ nguồn thực vật như dầu dừa, hạt chia, hạt lanh và dầu ô-liu giúp giảm mỡ máu và cholesterol, làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch.

Các nguồn thực phẩm từ thực vật như rau, củ, quả, hạt và đậu thường giàu chất xơ, có khả năng cải thiện tiêu hóa, duy trì sự cân bằng đường huyết và hỗ trợ sức khỏe ruột. Chất xơ cũng giúp cảm giác no lâu hơn, giúp kiểm soát cân nặng.

Khi thực hiện đúng cách, các chế độ ăn chay có thể cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể như protein, chất béo, carbohydrate, vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa. Rau, củ, quả và các nguồn thực phẩm từ đậu cung cấp nhiều chất dinh dưỡng và chất chống oxy hóa, có thể tăng cường hệ miễn dịch và giảm nguy cơ mắc bệnh.

Xu hướng ăn chay mang đến nhiều lợi ích không ngờ cho sức khỏe (Ảnh minh họa: Pexels)

Bên cạnh đó, các xu hướng ăn chay còn giúp cải thiện tâm trạng và tăng cường sức khỏe tâm lý. Chế độ ăn chay giàu chất xơ, các vitamin nhóm B và các chất chống oxy hóa có thể có lợi cho hoạt động não bộ và tạo cảm giác sảng khoái.

Do đó, nếu có thể hãy thử áp dụng các xu hướng ăn chay vào chế độ ăn uống của mình để đảm bảo lợi ích tối đa cho sức khỏe, kiểm soát cân nặng và đảm bảo cung cấp đủ chất dinh dưỡng từ các nguồn thực phẩm thay thế nhé!

Tài liệu tham khảo: Forks Over Knives, Cleveland Clinic

---