CHẾ ĐỘ ĂN UỐNG CHO NGƯỜI BỆNH CAO HUYẾT ÁP

Bệnh cao huyết áp không phải là nguyên nhân gây tử vong ở bệnh nhân tăng huyết áp. Tuy nhiên, nếu huyết áp cao không được điều trị thì tổn thương mạch máu sẽ gây ra một số biến chứng. Các biến chứng chính của cao huyết áp bao gồm suy tim, đột quỵ và bệnh động mạch vành. Một chế độ ăn lành mạnh là biện pháp hiệu quả đầu tiên để ngăn ngừa cao huyết áp. Đây chính là phương pháp điều trị ban đầu tuyệt vời.

Cao huyết áp là gì?

Cao huyết áp được định nghĩa là huyết áp tâm thu từ 140 mmHg trở lên hoặc có huyết áp tâm trương từ 90 mmHg trở lên. Tăng huyết áp nguyên phát chiếm hơn 90-95% tổng số bệnh nhân cao huyết áp và không tìm thấy nguyên nhân rõ ràng. Mặc dù nguyên nhân chưa được xác định rõ nhưng các yếu tố nguy cơ liên quan bao gồm các yếu tố không kiểm soát được như tuổi tác, tiền sử gia đình và kiểm soát được như rượu bia, béo phì, thói quen ăn mặn,...

Các chế độ ăn uống cho người cao huyết áp

Giảm năng lượng nạp vào

Nạp quá nhiều năng lượng có thể gây béo phì và tăng huyết áp. Lượng năng lượng khuyến nghị cho người bệnh cao huyết áp là 30 - 35 kcal/kg cân nặng/ngày.

Nạp quá nhiều năng lượng có thể gây béo phì và tăng huyết áp (Ảnh minh họa: Pexels)

Hạn chế ăn mặn

Hấp thụ quá nhiều muối khiến nước tích tụ trong cơ thể, làm tăng lưu lượng máu và tăng huyết áp. 

Đối với những người bị cao huyết áp, lượng muối ăn cần ít hơn 6g mỗi ngày và lượng muối cho mỗi bữa ăn là khoảng 2g. Khi số lượng món ăn tăng lên thì lượng muối ăn vào cũng tăng lên, do đó, lượng muối khuyến nghị nạp vào cơ thể là 1-2g vào buổi sáng - trưa khi số lượng món ăn ít và 2-3g vào buổi tối khi số lượng món ăn nhiều.

Một số điều cần lưu ý khi thực hiện giảm lượng muối ăn vào:

- Tránh dưa chua, cá khô, các sản phẩm dạng sệt và thịt đã qua chế biến như giăm bông và thịt xông khói.

- Ăn không quá một chén súp hoặc mì mỗi ngày và không uống súp.

- Làm quen với vị nhạt.

- Thức ăn có nhiều natri và thức ăn mặn nên hạn chế cho thêm gia vị như bột ngọt, bột nở.

Tránh thức ăn nhanh càng nhiều càng tốt vì chúng chứa rất nhiều muối.

Bổ sung chất xơ và khoáng

Rau, rong biển và trái cây rất giàu chất xơ hòa tan và kali - những chất có tác dụng thải muối, hỗ trợ rất tốt trong phòng và điều trị cao huyết áp. Tuy nhiên, trái cây có chứa đường fructose, vì vậy, không nên ăn quá nhiều.

Lượng kali cần cung cấp mỗi ngày là từ 3000 mg.

Tuy nhiên, ở những bệnh nhân cao huyết áp có bệnh thận mãn tính do khả năng bài tiết kali yếu nên kali có xu hướng tích tụ trong cơ thể. Do đó, người bệnh cần tham khảo ý kiến bác sĩ về lượng kali cần bổ sung sao cho phù hợp.

Rau, rong biển và trái cây rất giàu chất xơ hòa tan và kali - những chất có tác dụng thải muối, hỗ trợ rất tốt trong phòng và điều trị cao huyết áp (Ảnh minh họa: Pexels)

Áp dụng chế độ ăn DASH (chế độ ăn uống ngăn ngừa và kiểm soát huyết áp)

Chế độ ăn kiêng DASH là giảm lượng thức ăn chứa nhiều muối, natri, chất béo bão hòa, chất béo toàn phần và cholesterol, tăng cường chất xơ, protein, canxi, khoáng chất như magie và kali.

Chế độ ăn kiêng DASH:

Nhóm thực phẩm	Khẩu phần/ngày (phần)	Số lượng trên 1 phần
Tinh bột	6 – 11	- 1 lát bánh mì - 1 muôi cơm trắng
Rau quả	3 – 5	- 1 chén rau tươi - ½ chén rau nấu chín - 180 ml nước rau tươi
Trái cây	2 – 4	- 1 trái cây cỡ vừa - 6 – 8 miếng trái cây tươi - ½ chén trái cây sấy khô - 180 ml nước trái cây
Thịt	2 - 3	- 30 gram thịt chín - 2 muỗng canh thịt chín
Sữa tách béo	2 - 3	- 240 ml sữa - 1 hủ sữa chua
Các loại hạt và đậu khô	4 - 5	- 1/3 cốc quả hạch – 1 thìa canh hạt - ½ cốc đậu khô nấu chín
Mỡ - Dầu	2 - 3	- 1 muỗng cà phê dầu thực vật - 1 muỗng cà phê bơ - 1 muỗng canh nước cốt dừa
Đường	Không quá 6	- 1 muỗng cà phê đường - 1 muỗng cà phê mật ong - 1 muỗng canh mứt

 

Đối với chế độ ăn kiêng này, nên sử dụng các loại gia vị hoặc thảo mộc để tăng hương vị và giảm sử dụng muối hoặc gia vị có hàm lượng natri cao trong thực phẩm. Chính vì lý do này mà chế độ ăn kiêng DASH được Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ khuyến nghị như một cách để kiểm soát bệnh cao huyết áp.

Sử dụng các thực phẩm bổ sung hỗ trợ điều trị và phòng ngừa cao huyết áp từ thiên nhiên

Bên cạnh việc “điều trị” bằng việc ăn các loại thực phẩm ít muối, chứa kali,...bạn cũng có thể sử dụng các loại thực phẩm bảo vệ sức khỏe như các loại trà có thành phần tự nhiên giúp giảm mỡ máu, hỗ trợ điều trị cao huyết áp như trà khổ qua rừng Mudaru, viên uống khổ qua rừng Khoquaru có thành phần là khổ qua rừng - một loại cây có dược tính cao bên cạnh hỗ trợ điều trị cao huyết áp còn có tác dụng phòng ngừa ung thư và hỗ trợ điều trị đái tháo đường. Thêm vào đó là các loại viên uống giúp điều hòa huyết áp trở lại trạng thái bình thường.

Khổ qua rừng - một loại cây có dược tính cao bên cạnh hỗ trợ điều trị cao huyết áp còn có tác dụng phòng ngừa ung thư và hỗ trợ điều trị đái tháo đường (Ảnh minh họa: Unsplash)

Các loại thực phẩm cần tránh đối với người cao huyết áp

Thực phẩm lên men như tương, mắm tôm, mắm,...

Thực phẩm chế biến như xúc xích, thịt xông khói,...

Một số chất béo động vật và thực vật như dầu dừa, dầu cọ, mỡ lợn.

Nền tảng của điều trị cao huyết áp là thay đổi lối sống như chế độ ăn uống hàng ngày. Điều quan trọng trong chế độ ăn cho người cao huyết áp là chú trọng giảm ăn mặn, chú ý tránh béo phì bằng cách cung cấp năng lượng ở mức hợp lý, ăn nhiều rau, uống các thức uống có chứa các thành phần hỗ trợ hạ huyết áp, giảm mỡ...Đây là liệu pháp đơn giản nhất và rất hiệu quả trong việc phòng ngừa và hỗ trợ điều trị bênh cao huyết áp mà ai cũng có thể áp dụng.

Tài liệu tham khảo: theworldmedicalcenter.com, e-medicaljapan.co.jp

---