BẤT NGỜ TRÍ NHỚ CỦA MUỖI: CÓ THỂ NHỚ ĐƯỢC MÁU AI THƠM VÀ AI TỪNG CỐ ĐẬP CHÚNG

Có lẽ chẳng có ai thích muỗi và thấy chúng đáng yêu tẹo nào. Tuy nhiên trong phòng thí nghiệm, loài côn trùng bé tí này lại là ngôi sao trên sân khấu. Lý do là bởi sự thật thú vị này đến từ chúng: Nồng độ dopamin trong não của muỗi chính là trí nhớ giúp chúng biết được mình nên cắn ai, còn ai thì không.

Muỗi có khả năng học tập và ghi nhớ mùi hương của vật chủ, bạn không sai khi nghĩ rằng chúng xuất trận là vì muốn cắn được bạn đâu. Tuy nhiên chúng cũng biết khi nào cần rút lui, nhất là khi dù chúng biết bạn là một hũ mật ong ngon lành biết đi đấy, nhưng nếu bạn từng cố đập chúng và khiến chúng suýt chết mấy lần, trí nhớ của chúng có lẽ sẽ mách bảo không nên quay lại tấn công bạn lần hai.

Bằng cách sử dụng các phương pháp thí nghiệm để làm rõ điều này, các nhà khoa học đã biết được dopamine chính là chìa khóa giúp trí nhớ của muỗi học được sự ác cảm đến từ các tác nhân bên ngoài.

Dopamin chính là chìa khóa cho trí nhớ của muỗi (Ảnh minh họa: Pexels)

Đối với con người, dopamin là một chất dẫn truyền thần kinh tạo cảm giác vui vẻ, cải thiện tâm trạng, khả năng tập trung và sáng tạo.

Dopamine là hormon thường được sản xuất nhiều khi cơ thể mong muốn được tặng thưởng. Nó kích thích não bộ liên tưởng đến những ham muốn về các sở thích làm bạn cảm giác vui vẻ như ăn uống, mua sắm hoặc hoạt động tình dục. Có lẽ chính vì thế, nó còn có tên gọi khác là "hormon hạnh phúc".

Việc thiếu hụt dopamin có thể dẫn đến mắc bệnh Parkinson - một căn bệnh thường gặp ở người lớn tuổi, và người có nồng độ dopamin thấp cũng sẽ dễ bị nghiện hơn.

Dựa trên phát hiện về dopamin này, các nhà khoa học cũng đã nhận ra có thể huấn luyện được muỗi thông qua việc học các ác cảm ấy. Họ đã thử nghiệm trên loài muỗi Aedes aegypti (thủ phạm gây ra bệnh sốt xuất huyết) với các mùi hương khác nhau, trong đó có cả mùi của con người. Các mùi này đều kết hợp với các tần số rung chấn và gây sốc khó chịu với muỗi. Kết quả sau 24 giờ, các cá thể muỗi này đều tránh khỏi mùi hương của con người, cho thấy trí nhớ của chúng đã được huấn luyện thành công.

Có thể ứng dụng khả năng ghi nhớ này của muỗi để kiểm soát chúng (Ảnh minh họa: Pexels)

Bạn có biết trong thế giới động vật, muỗi chính là loài chết người nhất không? Khi chúng gây tử vong cho người nhiều hơn bất kỳ loài sinh vật nào, thậm chí còn hơn cả số lượng con người giết nhau.

Muỗi có thể được tìm thấy ở nhiều nơi trên thế giới, nhất là các vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới. Các căn bệnh chết người mà chúng mang theo bao gồm sốt xuất huyết, chikungunya, sốt vàng và sốt Zika.

Muỗi có thể sử dụng mùi hương để xác định chim và loài người, tìm vật chủ của chúng. Phụ nữ sẽ có mùi khác với đàn ông, người nghiện rượu thì sẽ bị dễ bị cắn nhiều hơn. Việc tận dụng những khả năng này có thể giúp chúng ta tìm được cách đối phó, kiểm soát được chúng.

Ví dụ như khi bạn giăng mùng ngủ, mùng có thể sẽ trở thành một chướng ngại khiến chúng không còn ý định trở lại tấn công lần sau. Nếu có thêm tác nhân kích điện, hoặc gây sốc thì hiệu quả thậm chí còn tốt hơn rất nhiều.

Không may là hiện tại chúng ta vẫn chưa lý giải được vì sao muỗi lại bị thu hút bởi con người nhiều đến thế. Tuy nhiên chúng ta đã biết được nhờ trí nhớ, muỗi có thể học cách phân biệt mùi được tiết ra từ vật chủ và tránh đi khỏi những vật chủ có mức độ phòng thủ cao.

Việc hiểu được các cơ chế và khả năng học hỏi này có thể giúp chúng ta lựa chọn khả năng nào cần hạn chế, khả năng nào nên khai thác để có lợi hơn với con người.

Giả dụ như, tìm cách để muỗi chuyển vật chủ ưa thích từ người sang thỏ chẳng hạn. Dù đấy không phải tin tốt cho loài thỏ mất rồi.

Nguồn: Healthline