TẤT TẦN TẬT VỀ TẾT NGUYÊN ĐÁN

Tết Nguyên Đán 2023

"Tết Nguyên Đán" vốn không phải là "Tiết Nguyên Đán" trong 24 điểm "Tiết khí" (chữ Hán: 節氣) của Thời tiết phân chia theo lịch Mặt trăng (Nông lịch). 

Từ “nguyên” 元 trong “Nguyên Đán” 元旦 có nghĩa là sự khởi đầu hay là sơ khai và "đán" 旦 có nghĩa là buổi sáng sớm hay là bình minh. 

Nghĩa gốc của từ “Nguyên Đán” 元旦 là chỉ "Buổi sáng đầu tiên/Ngày đầu tiên (tức ngày mồng một) của một năm Nông lịch".

Tết Nguyên Đán là lễ hội cổ truyền quan trọng nhất hàng năm của người Việt. Tết đến xuân về không những là sự háo hức của bao bạn trẻ khi được mặc áo mới, được thưởng thức bánh mứt và đặc biệt được nhận quà mà nó cũng có một ý nghĩa vô cùng thiêng liêng. 

Đó là khoảnh khắc chuyển giao giữa năm cũ và năm mới, giữa một chu kỳ vận hành của trời đất, vạn vật cây cỏ; nó đánh dấu sự gắn bó trong cộng đồng, dòng tộc và gia đình. 

Tết Nguyên đán cũng là ngày để hướng về nguồn cội. Đó là giá trị văn hoá và cũng là những tình cảm sâu sắc của người Việt đã thành truyền thống cao đẹp.

Tết Nguyên Đán của Việt Nam được tính theo Âm lịch. Vì Âm lịch là lịch theo chu kỳ vận hành của mặt trăng nên Tết Nguyên Đán muộn hơn Tết Dương lịch. Do quy luật 3 năm nhuận một tháng của Âm lịch nên ngày đầu năm của dịp Tết Nguyên Đán không bao giờ trước ngày 21 tháng 1 Dương lịch và sau ngày 19 tháng 2 Dương lịch, thường rơi vào khoảng cuối tháng 1 đến giữa tháng 2 Dương lịch. 

Toàn bộ dịp Tết Nguyên Đán hàng năm thường kéo dài trong khoảng 7 đến 8 ngày cuối năm cũ và 7 ngày đầu năm mới (23 tháng Chạp đến hết ngày 7 tháng Giêng). Tết Nguyên Đán 2023 bắt đầu từ 14/01/2023 (23 tháng Chạp) đến hết ngày 28/01/2023 (mùng 7 tháng Giêng).

Nguồn gốc Tết Nguyên Đán

Tết Nguyên Đán cũng là một trong những nét văn hóa được du nhập trong thời gian Bắc thuộc của nước ta. 

Theo lịch sử Trung Quốc, nguồn gốc Tết Nguyên Đán có từ đời Tam Hoàng Ngũ Đế và thay đổi theo từng thời kỳ. Đời Tam Vương, nhà Hạ chuộng màu đen nên chọn tháng giêng, tức tháng Dần. Nhà Thương thích màu trắng nên lấy tháng Sửu, tức tháng chạp, làm tháng đầu năm. Nhà Chu ưa sắc đỏ nên chọn tháng Tý, tức tháng mười một, làm tháng Tết. Các vua chúa nói trên quan niệm về ngày giờ "tạo thiên lập địa" như sau: giờ Tý thì có trời, giờ Sửu thì có đất, giờ Dần sinh loài người nên đặt ra ngày Tết khác nhau.

Đến thời Đông Chu, Khổng Tử đổi ngày Tết vào một tháng nhất định là tháng Dần. Đời nhà Tần (thế kỷ 3 TCN), Tần Thủy Hoàng lại đổi qua tháng Hợi, tức tháng mười. Đến thời nhà Hán, Hán Vũ Đế (140 TCN) lại đặt ngày Tết vào tháng Dần, tức tháng giêng. Từ đó về sau, không còn triều đại nào thay đổi về tháng Tết nữa.

Đến đời Đông Phương Sóc, ông cho rằng ngày tạo thiên lập địa có thêm giống gà, ngày thứ hai có thêm chó, ngày thứ ba có thêm lợn, ngày thứ tư sinh dê, ngày thứ năm sinh trâu, ngày thứ sáu sinh ngựa, ngày thứ bảy sinh loài người và ngày thứ tám mới sinh ra ngũ cốc. Vì thế, ngày Tết thường được kể từ ngày mùng một cho đến hết ngày mùng bảy.

Ý nghĩa Tết Nguyên Đán

Tết Nguyên Đán đối với người Việt Nam không chỉ là khoảng thời gian chuyển giao giữa năm cũ và năm mới Âm lịch mà nó còn chứa đựng nhiều ý nghĩa tâm linh, văn hóa,... Theo quan niệm phương Đông, đây là khoảng thời gian trời đất có sự giao hòa và con người trở nên gần với thần linh.

Tết Nguyên Đán xưa là dịp để người nông dân bày tỏ lòng thành kính đến các vị thần linh như thần Đất, thần Mưa, thần Sấm, thần Nước, thần Mặt trời,... và cầu cho một năm mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu. 

Bên cạnh đó, đây còn được coi là ngày “làm mới”, ngày để mọi người có thể hy vọng vào một năm mới an lành, sung túc, thuận lợi trong cả năm và gác lại mọi điều không may mắn trong năm cũ. Do vậy, vào dịp Tết, nhà nào cũng tất bật dọn dẹp, sắm sửa, trang hoàng nhà cửa cho thật đẹp.

Đây cũng là ngày đoàn tụ của cả gia đình. Mỗi khi Tết đến, cho dù làm bất cứ công việc gì, ở bất cứ nơi nào chỉ mong muốn được quay về sum họp dưới mái ấm gia đình trong ba ngày Tết để cùng nhau đốt nén nhang cho ông bà, tổ tiên như lời cảm ơn ông bà, tổ tiên đã giúp đỡ mình suốt một năm vừa qua.

Sắp đến Tết Nguyên Đán rồi, bạn đã chuẩn bị những gì cho dịp Tết năm nay chưa. Hãy tham khảo thêm một số thứ cần chuẩn bị cho năm mới của bạn được trọn vẹn và đầy đủ cùng Phúc Tường nhé!

Nguồn tài liệu: thptkomtum.edu.vn
Wikipedia 
 

---